Ndayo dze bupelo dza Dafite elaya Solomoni
1 Kwakati tjibaka tje kufa kwa Dafite tjasedzela, kadana nkololo uwe Solomoni kandwa kati, 2 “Imi ndabe pejo ngofa. Usime ube ne tjilopa, uzwilakidze kuti u nlume. 3 Kakale ulondolodze tjaunodwiwa ndi Yahwe Ndzimu uwo. Uyende mu zila dzabo, ulondolodze milayo yabo ne ndayo dzabo ne zwilakidzo zwabo, sekwa yakakwagwa mu nlayo wa Mushe. Kuti ndizo ubhudilile muna zose zwaunothama ne kumwe ne kumwe kwaunotendebukilako. 4 Kuti Yahwe bashingikadze dama labo, labakandigadza bgwe beti, ‘Ha bana babo bezwitjengeta mu zila dzabo, beyenda nge lebeswa mbeli kwangu nge mimoyo yabo yose nenge meya yabo yose, akutowoshayika mu ludzi gugo nlume unowogala pa tjigalo tje bushe tja Iziraela.’
5 “Pezhugwi kwa ikoko, ukumbule tjandakathamiwa ndi Joabu nkololo wa Zeruya, sekwa akabulaya balauli be babhayani bali babili, Abineri nkololo wa Neri na Amasa nkololo wa Jetheri mu nsi we kunyalala ebgwilizila lopa lakabe latebugwa mu ngwa. Ebuya ebhoma malopa e bathu basina nlandu mu mwandabula wakabe uli mu thunji dzidze, ne mu shangu dzaakabe akaambala. 6 Utole thambo kuyendidzana ne butjenjedu gugo, koga usitongoletja nsholo uwe ntjena ukayenda ku bugalo gwe bafi nge mbakiso. 7 Koga uthamile bakololo ba Bharizilai we N'giliyadi buthu, babe bamwe be baunowoja nabo pa tafuli, ngoti bakandithamila buthu pandakabe nditizha nkulu uwo Abusalomu.
8 “Ngono ziba kuti una Shimeyi nkololo wa Gera we N'bhenjamini unodwa ku Bhahurimu, wakati zhuba landakabe ndiyenda ku Mahanayimi kandilonga bhiso kwakabangalala. Koga kukati paakandishanganidza ku gwizi gwe Jorodani, atuna na Yahwe, andwa ati, ‘Andingakubulaye nge thumo.’ 9 Ngono ngwenu, usitongo ntola se usina nlandu, ngoti iwe u nlume wakatjenjela, unowoziba tjaunganthama, unowon'delusila ku bugalo gwe bafi, ngono malopa awe anowoshakwa mu nsholo uwe.” 10 Dafite wakafa katobela botate babe, ngono kabiganyiwa mu Nzi nkulu wa Dafite.
11 Dafite wakabusa Iziraela makole ali makumi manna (40); wakabusa egala mu Heburoni makole ali kutendeka (7), kabusa egala mu Jerusalema makole ali makumi matatu ana ali matatu (33). 12 Ndizo Solomoni kagala tate babe thaka ye bushe, ngono mbuso uwe ukadzikama kwazo.
Lufu gwa Adonija
13 Adonija nkololo wa Hagiti kayenda kuna Bhatisheba mme ba Solomoni. Ngono bakambhuzwa beti, “Apa wazha nge mbakiso kene?” Kadabila eti, “Tjose nge mbakiso.” 14 Adonija kabe eti, “Ndina tjimwe tjandinokumbila leba namwi.” Bhatisheba kadabila eti, “Utjilebe.” 15 Kabe eti, “Moziba kuti bushe gwakabe guli gwangu ne kuti Iziraela yose yakabe yakalingilila nge buzhalo kuti kowobusa imi. Nenguba kwakajalo, gwakapituka gukabe gwe nnung'una wangu, gwabe gugwe ngobe wakagupiwa ndi Yahwe. 16 Ngono ngwenu, ndina tjithu tjing'ompela tjandinokumbila mu muli, musilambe.” Bhatisheba kan'dabila eti, “Utjilebe.”
17 Adonija kabe eti, “Ndomukumbila kuti mundikumbilile Mambo Solomoni, ndoziba kuti aangamulambe kuti andipe Abishagi we Nshunami ndinlobole.”
18 Bhatisheba kabe eti, “Kwakalulwama, ndowonokulebelekela kuna mambo.”
19 Ipapo Bhatisheba kayenda kuna Mambo Solomoni kunolebelekela Adonija. Mambo kamilika kashanganidza mmeyabe, kabathigamila. Ebe egala pa tjigalo tjitje tje bushe, kakumbila kuti bazhisigwe tjimwe tjigalo kuti bagale. Ngono mmeyabe bakagala bali ku luboko gugwe gwe luji. 20 Bakadwa mambo bakati, “Ndina kumbilo yandazha ndiyo pamuli, ngono ndokumbila kuti musindilambile.” Ngono mambo kashandula mmeyabe eti, “Mungakumbila zwenyu mme, andingamulambile.” 21 Mme yabe bakabe beti, “Ndokumbila kuti Abishagi we Nshunami apiwe nkulu uwo Adonija anlobole.”
22 Mambo Solomoni kashandula mmeyabe eti, “Ini mukumbilila Adonija kuti alobole Abishagi we Nshunami? Ngono tjidwani mankumbilila ne bushe, ngoti nkulu wangu, kakale Abiathari we mpirisiti na Joabu nkololo wa Zeruya bamile naye!” 23 Ndizo Mambo Solomoni katuna na Yahwe kati, “Bukulu Ndzimu undibulaye, ha Adonija asingake kalipila matama iyawa nge butjilo gugwe! 24 Ngwenu Yahwe se betjila, ibo bakandigadzikanya pa tjigalo tje bushe gwa tate bangu Dafite, bakandithamila nsha, sekwa bakandigadza bgwe, nasi Adonija wakafanila bulawa.”
25 Ndizo Mambo Solomoni katuma Bhenaya, Bhenaya kamilika kanobulaya Adonija.
Kulobgwa shamu kwa Abiathari ne lufu gwa Joabu
26 Mambo Solomoni kadwa Abiathari kati, “Yenda ku Anatoti ku shango ya kanyi kwenyu, ngoti wakafanilofa. Koga mu tjibaka itjetji anditowokubulaya, ngobe wakabe utjengeta Bhokisi le Tjidumano tja Yahwe mbeli kwa tate bangu Dafite. Kakale wakabe ushanganyila manikano dzose na tate bangu.” 27 Ipapo Solomoni katata Abiathari mu kushingila Yahwe ali mpirisiti, kuli kushingikadza dama la Yahwe labakaleba ku Shilo ngekwe nsha wa Eli.
28 Kukati thawu dziswika kuna Joabu se akabe alimile na Adonija, nenguba akabe asimile na Abusalomu, Joabu katizhila ku nshasha wa Yahwe, kanobhata nyanga dze tjibeso tjinopisigwa zwibhayilo. 29 Mambo Solomoni kabudziwa kuti Joabu watizhila mu nshasha wa Yahwe, ngono upa tjibeso tjinopisigwa zwibhayilo. Solomoni katuma Bhenaya nkololo wa Jehoyada kandwa kati, “Yenda unombulaya.” 30 Ipapo Bhenaya kangina mu nshasha wa Yahwe, ngono kandwa kati mambo bakati bhudila kuzhe.
Ngono kadabila eti, “Andidi, ndowofila ipapa.”
Bhenaya kabgwiliza shandulo ya Joabu kuna mambo kakale kandwa kati, “Etji nditjo tjandadwiwa ndi Joabu endishandula.”
31 Mambo kadwa Bhenaya kati, “Thama sekwa aleba, umbulaye umbiganye, uduse nlandu mu ndili ne mu bana ba tate bangu we kutebula lopa le bathu basina nlandu kwakathamwa ndi Joabu. 32 Yahwe banowobgwilizila malopa awe mu nsholo uwe, ngobe wakabulaya balume babili, Abineri nkololo wa Neri, ali nlauli we babhayani be Iziraela na Amasa nkololo wa Jetheri, ali nlauli we babhayani be Juda bakabe bakalulwama kumpinda, kuzhe kwe zibo ya tate bangu Dafite. 33 Ndizo malopa abo anowoshakwa mu nsholo wa Joabu ne zwizekugwana zwizwe nge kusingapele; koga kuna Dafite ne zwizekugwana zwizwe ne mu tjigalo tjitje tje bushe kowobe ne kunyalala kunodwa kuna Yahwe nge kusingapele.”
34 Ndizo Bhenaya nkololo wa Jehoyada kayenda kanobulaya Joabu ngono kabiganyiwa kanyi kwabo mu tjilambanyika. 35 Mambo Solomoni katola Bhenaya kambiga nlauli we babhayani mu bumo gwa Joabu, Zadoki we mpirisiti kambiga mu bumo gwa Abiathari.
Lufu gwa Shimeyi
36 Mambo katuma bathu kunodwa Shimeyi beti, “Uzwibakile ng'umba mu nzi nkulu Jerusalema ube ugala mukati, ngono kushaye kwaunowobhudilako. 37 Ngoti aungadzina ukati nge limwe zhuba ukabhuda ukanotjuluka Nkuku we Kidironi, uzibe kuti unowofa, ngono malopa awo anowoshakwa mu nsholo uwo.”
38 Ngono Shimeyi kadabila mambo eti, “Tjamaleba tjakalulwama, nlanda wenyu unowothama sekwa maleba tetshi wangu mambo.” Ndizo Shimeyi kagala kwe mazhuba malefu mu Jerusalema.
39 Koga kukashingikala kuti shule kwe makole matatu balanda ba Shimeyi babili bakatizhila kuna Akhishi nkololo wa Maakha mambo we Gati. Ngono Shimeyi kabudziwa kuti baku Gati. 40 Shimeyi kamilika kabelesa donki iye, kayenda kuna Akhishi ku Gati kunoshaka balanda babe, kabawana kabuya nabo. 41 Ngono kukati Solomoni ebudziwa kuti Shimeyi wakabhuda mu Jerusalema kayenda ku Gati kabuya kashanduka, 42 mambo katumila thumi kunombhuzwa beti, “Apa andizokutunisa na Yahwe, abuya akukowomesedza ati, ‘Uzibe kuti mu zhuba launowobhuda ukayenda kumwe, unowofa?’ Ngono ukandishandula uti, ‘Tjamaleba tjakalulwama, ndatjihwa kene?’ 43 Ini ngwenu usalondolodza tjawakatuna kuna Yahwe ne nlayo wandakakupa kene?” 44 Mambo kapapha kadwa Shimeyi kati, “Unoziba mu moyo uwo mbipo yose yawakathamila tate bangu Dafite, ndizo Yahwe banowobgwilizila mbipo iyo. 45 Koga Mambo Solomoni unowokombolegwa ne tjigalo tje bushe tja Dafite tjowogala tjakabakiligwa mbeli kwa Yahwe nge kusingapele.”
46 Ndizo mambo kadwa Bhenaya nkololo wa Jehoyada kuti anombulaya, ngono kayenda kanobulaya Shimeyi.
Bushe gukangina mu maboko a Solomoni nge buzhalo.
Ndayo dze bupelo dza Dafite elaya Solomoni
1 Kwakati tjibaka tje kufa kwa Dafite tjasedzela, kadana nkololo uwe Solomoni kandwa kati, 2 “Imi ndabe pejo ngofa. Usime ube ne tjilopa, uzwilakidze kuti u nlume. 3 Kakale ulondolodze tjaunodwiwa ndi Yahwe Ndzimu uwo. Uyende mu zila dzabo, ulondolodze milayo yabo ne ndayo dzabo ne zwilakidzo zwabo, sekwa yakakwagwa mu nlayo wa Mushe. Kuti ndizo ubhudilile muna zose zwaunothama ne kumwe ne kumwe kwaunotendebukilako. 4 Kuti Yahwe bashingikadze dama labo, labakandigadza bgwe beti, ‘Ha bana babo bezwitjengeta mu zila dzabo, beyenda nge lebeswa mbeli kwangu nge mimoyo yabo yose nenge meya yabo yose, akutowoshayika mu ludzi gugo nlume unowogala pa tjigalo tje bushe tja Iziraela.’
5 “Pezhugwi kwa ikoko, ukumbule tjandakathamiwa ndi Joabu nkololo wa Zeruya, sekwa akabulaya balauli be babhayani bali babili, Abineri nkololo wa Neri na Amasa nkololo wa Jetheri mu nsi we kunyalala ebgwilizila lopa lakabe latebugwa mu ngwa. Ebuya ebhoma malopa e bathu basina nlandu mu mwandabula wakabe uli mu thunji dzidze, ne mu shangu dzaakabe akaambala. 6 Utole thambo kuyendidzana ne butjenjedu gugo, koga usitongoletja nsholo uwe ntjena ukayenda ku bugalo gwe bafi nge mbakiso. 7 Koga uthamile bakololo ba Bharizilai we N'giliyadi buthu, babe bamwe be baunowoja nabo pa tafuli, ngoti bakandithamila buthu pandakabe nditizha nkulu uwo Abusalomu.
8 “Ngono ziba kuti una Shimeyi nkololo wa Gera we N'bhenjamini unodwa ku Bhahurimu, wakati zhuba landakabe ndiyenda ku Mahanayimi kandilonga bhiso kwakabangalala. Koga kukati paakandishanganidza ku gwizi gwe Jorodani, atuna na Yahwe, andwa ati, ‘Andingakubulaye nge thumo.’ 9 Ngono ngwenu, usitongo ntola se usina nlandu, ngoti iwe u nlume wakatjenjela, unowoziba tjaunganthama, unowon'delusila ku bugalo gwe bafi, ngono malopa awe anowoshakwa mu nsholo uwe.” 10 Dafite wakafa katobela botate babe, ngono kabiganyiwa mu Nzi nkulu wa Dafite.
11 Dafite wakabusa Iziraela makole ali makumi manna (40); wakabusa egala mu Heburoni makole ali kutendeka (7), kabusa egala mu Jerusalema makole ali makumi matatu ana ali matatu (33). 12 Ndizo Solomoni kagala tate babe thaka ye bushe, ngono mbuso uwe ukadzikama kwazo.
Lufu gwa Adonija
13 Adonija nkololo wa Hagiti kayenda kuna Bhatisheba mme ba Solomoni. Ngono bakambhuzwa beti, “Apa wazha nge mbakiso kene?” Kadabila eti, “Tjose nge mbakiso.” 14 Adonija kabe eti, “Ndina tjimwe tjandinokumbila leba namwi.” Bhatisheba kadabila eti, “Utjilebe.” 15 Kabe eti, “Moziba kuti bushe gwakabe guli gwangu ne kuti Iziraela yose yakabe yakalingilila nge buzhalo kuti kowobusa imi. Nenguba kwakajalo, gwakapituka gukabe gwe nnung'una wangu, gwabe gugwe ngobe wakagupiwa ndi Yahwe. 16 Ngono ngwenu, ndina tjithu tjing'ompela tjandinokumbila mu muli, musilambe.” Bhatisheba kan'dabila eti, “Utjilebe.”
17 Adonija kabe eti, “Ndomukumbila kuti mundikumbilile Mambo Solomoni, ndoziba kuti aangamulambe kuti andipe Abishagi we Nshunami ndinlobole.”
18 Bhatisheba kabe eti, “Kwakalulwama, ndowonokulebelekela kuna mambo.”
19 Ipapo Bhatisheba kayenda kuna Mambo Solomoni kunolebelekela Adonija. Mambo kamilika kashanganidza mmeyabe, kabathigamila. Ebe egala pa tjigalo tjitje tje bushe, kakumbila kuti bazhisigwe tjimwe tjigalo kuti bagale. Ngono mmeyabe bakagala bali ku luboko gugwe gwe luji. 20 Bakadwa mambo bakati, “Ndina kumbilo yandazha ndiyo pamuli, ngono ndokumbila kuti musindilambile.” Ngono mambo kashandula mmeyabe eti, “Mungakumbila zwenyu mme, andingamulambile.” 21 Mme yabe bakabe beti, “Ndokumbila kuti Abishagi we Nshunami apiwe nkulu uwo Adonija anlobole.”
22 Mambo Solomoni kashandula mmeyabe eti, “Ini mukumbilila Adonija kuti alobole Abishagi we Nshunami? Ngono tjidwani mankumbilila ne bushe, ngoti nkulu wangu, kakale Abiathari we mpirisiti na Joabu nkololo wa Zeruya bamile naye!” 23 Ndizo Mambo Solomoni katuna na Yahwe kati, “Bukulu Ndzimu undibulaye, ha Adonija asingake kalipila matama iyawa nge butjilo gugwe! 24 Ngwenu Yahwe se betjila, ibo bakandigadzikanya pa tjigalo tje bushe gwa tate bangu Dafite, bakandithamila nsha, sekwa bakandigadza bgwe, nasi Adonija wakafanila bulawa.”
25 Ndizo Mambo Solomoni katuma Bhenaya, Bhenaya kamilika kanobulaya Adonija.
Kulobgwa shamu kwa Abiathari ne lufu gwa Joabu
26 Mambo Solomoni kadwa Abiathari kati, “Yenda ku Anatoti ku shango ya kanyi kwenyu, ngoti wakafanilofa. Koga mu tjibaka itjetji anditowokubulaya, ngobe wakabe utjengeta Bhokisi le Tjidumano tja Yahwe mbeli kwa tate bangu Dafite. Kakale wakabe ushanganyila manikano dzose na tate bangu.” 27 Ipapo Solomoni katata Abiathari mu kushingila Yahwe ali mpirisiti, kuli kushingikadza dama la Yahwe labakaleba ku Shilo ngekwe nsha wa Eli.
28 Kukati thawu dziswika kuna Joabu se akabe alimile na Adonija, nenguba akabe asimile na Abusalomu, Joabu katizhila ku nshasha wa Yahwe, kanobhata nyanga dze tjibeso tjinopisigwa zwibhayilo. 29 Mambo Solomoni kabudziwa kuti Joabu watizhila mu nshasha wa Yahwe, ngono upa tjibeso tjinopisigwa zwibhayilo. Solomoni katuma Bhenaya nkololo wa Jehoyada kandwa kati, “Yenda unombulaya.” 30 Ipapo Bhenaya kangina mu nshasha wa Yahwe, ngono kandwa kati mambo bakati bhudila kuzhe.
Ngono kadabila eti, “Andidi, ndowofila ipapa.”
Bhenaya kabgwiliza shandulo ya Joabu kuna mambo kakale kandwa kati, “Etji nditjo tjandadwiwa ndi Joabu endishandula.”
31 Mambo kadwa Bhenaya kati, “Thama sekwa aleba, umbulaye umbiganye, uduse nlandu mu ndili ne mu bana ba tate bangu we kutebula lopa le bathu basina nlandu kwakathamwa ndi Joabu. 32 Yahwe banowobgwilizila malopa awe mu nsholo uwe, ngobe wakabulaya balume babili, Abineri nkololo wa Neri, ali nlauli we babhayani be Iziraela na Amasa nkololo wa Jetheri, ali nlauli we babhayani be Juda bakabe bakalulwama kumpinda, kuzhe kwe zibo ya tate bangu Dafite. 33 Ndizo malopa abo anowoshakwa mu nsholo wa Joabu ne zwizekugwana zwizwe nge kusingapele; koga kuna Dafite ne zwizekugwana zwizwe ne mu tjigalo tjitje tje bushe kowobe ne kunyalala kunodwa kuna Yahwe nge kusingapele.”
34 Ndizo Bhenaya nkololo wa Jehoyada kayenda kanobulaya Joabu ngono kabiganyiwa kanyi kwabo mu tjilambanyika. 35 Mambo Solomoni katola Bhenaya kambiga nlauli we babhayani mu bumo gwa Joabu, Zadoki we mpirisiti kambiga mu bumo gwa Abiathari.
Lufu gwa Shimeyi
36 Mambo katuma bathu kunodwa Shimeyi beti, “Uzwibakile ng'umba mu nzi nkulu Jerusalema ube ugala mukati, ngono kushaye kwaunowobhudilako. 37 Ngoti aungadzina ukati nge limwe zhuba ukabhuda ukanotjuluka Nkuku we Kidironi, uzibe kuti unowofa, ngono malopa awo anowoshakwa mu nsholo uwo.”
38 Ngono Shimeyi kadabila mambo eti, “Tjamaleba tjakalulwama, nlanda wenyu unowothama sekwa maleba tetshi wangu mambo.” Ndizo Shimeyi kagala kwe mazhuba malefu mu Jerusalema.
39 Koga kukashingikala kuti shule kwe makole matatu balanda ba Shimeyi babili bakatizhila kuna Akhishi nkololo wa Maakha mambo we Gati. Ngono Shimeyi kabudziwa kuti baku Gati. 40 Shimeyi kamilika kabelesa donki iye, kayenda kuna Akhishi ku Gati kunoshaka balanda babe, kabawana kabuya nabo. 41 Ngono kukati Solomoni ebudziwa kuti Shimeyi wakabhuda mu Jerusalema kayenda ku Gati kabuya kashanduka, 42 mambo katumila thumi kunombhuzwa beti, “Apa andizokutunisa na Yahwe, abuya akukowomesedza ati, ‘Uzibe kuti mu zhuba launowobhuda ukayenda kumwe, unowofa?’ Ngono ukandishandula uti, ‘Tjamaleba tjakalulwama, ndatjihwa kene?’ 43 Ini ngwenu usalondolodza tjawakatuna kuna Yahwe ne nlayo wandakakupa kene?” 44 Mambo kapapha kadwa Shimeyi kati, “Unoziba mu moyo uwo mbipo yose yawakathamila tate bangu Dafite, ndizo Yahwe banowobgwilizila mbipo iyo. 45 Koga Mambo Solomoni unowokombolegwa ne tjigalo tje bushe tja Dafite tjowogala tjakabakiligwa mbeli kwa Yahwe nge kusingapele.”
46 Ndizo mambo kadwa Bhenaya nkololo wa Jehoyada kuti anombulaya, ngono kayenda kanobulaya Shimeyi.
Bushe gukangina mu maboko a Solomoni nge buzhalo.