Kugalamoyo
1 Kugalamoyo hwube ne malebeswa mu zwithu zwatinogalabgwe mu zwili. 2 Ngobe bathu ba ntolo bakashathisa Ndzimu nge kugalamoyo.
3 Nge kugalamoyo tohwisisa kuti shango yakathamiwa nge dama le Ndzimu, kodwa kuti zwatinobona zwakathamiwa nge zwithu zwisingaboneke.
4 Nge kugalamoyo Abele wakapa Ndzimu tjibhayilo tjibuya pana tja Kaini. Ngekwa ikoko kaamutjigwa ali nlulwami, Ndzimu uli ntendeki ngoamutjila zwipo zwizwe. Abele wakafa koga nge kugalamoyo kukwe utjalebelekazwe.
5 Nge kugalamoyo Enoki wakatolegwa kudzimu kuti asife. Aazodwapo kabong'wa, ngobe Ndzimu wakabe wantola. Koga wakati asathu katogwa, kwakabe nge butendeki gwe kuti wakashathisa Ndzimu. 6 Ausina kugalamoyo akutotubuka kushathisa Ndzimu ngobe kene ali ani unozwisedzedza ku Ndzimu wakafanila kuti abe eduma kuti Ndzimu uyapo, kakale nenge kuti unopa mbhayilo ibabo banoushaka.
7 Nge kugalamoyo Nuwa wakati atjenjedziwa nge Ndzimu ngekwe zwinozha koga zwisathu zwikaboneka kayela njele, ndiko kabaka ng'umba inoangama mu vula se n'goro kutjidza be nsha uwe. Nge kujalo kalakidza kuti shango ina nlandu, ngono kabe n'galithaka we ndulamo inozha nge kugalamoyo.
8 Nge kugalamoyo Abhurahama wakati adwiwa kuyi afuluke mu shango ya kanyi kukwe ayende ku shango yaakabe ewopiwa kateedza kayenda nenguba akabe asingazibe kwaanoyenda.
9 Nge kugalamoyo wakagala mu shango yaakagadziwabgwe se nzhi umu shango isi iye ana Isaki na Jakubo bagalithaka be kugadziwabgwe naye. 10 Ngoti wakabe akalindila nzi nkulu una thiwa, wakabambiwa ukabakwa nge Ndzimu.
11 Nge kugalamoyo Sara nge kukwe wakaamutjila simba le kuzwisenga nenguba akabe akwegula akagalabgwe kuti iye wakan'gadzabgwe unogalikamoyo. 12 Nenguba nlume iwoyu akabe atjifanana ne nthu wakafa, kwakabhuda munli njudzi njinji se nyenyedzi dze zhuzhugwi, njinji se nsetje umu phili ye gungwa usingake ukabagwa.
13 Ibaba bose bakafa begalamoyo, basathu bakaamutjila tjabakagadziwabgwe, koga bakati batjibona bakatjiamutjila tjili kule. Kakale bakaamutjila kuti bataya ne bazhi mu shango iyeyi. 14 Ngobe bathu banolebeleka sa ikoku banolakidza dumbu kuti banoshaka yabo shango. 15 Ha bakabe bakumbula shango yabakasiya banobe bakawana tjibaka tje kubgwilila. 16 Koga sekwa kuli iko banoshaka shango inoyita, ili shango i kudzimu. Ndizo Ndzimu autobabhatigwa nge shoni kudang'wa Ndzimu wabo, ngobe wakabalulwamisila nzi nkulu.
17 Nge kugalamoyo Abhurahama wakati elikiwa nge Ndzimu, kadusa Isaki kube tjibhayilo. Iye wakabe awana tjaakabe agadziwabgwe nge Ndzimu, wakabe akazwimisila kuudusila nkololo uwe wakabe ali iye ega, 18 iye nge kukwe wakabe adwiwa nge Ndzimu uti, “Njudzi dzandinokugadzabgwe nge kwadzo dzowodwa muna Isaki.” 19 Abhurahama wakabe egalamoyo kuti Ndzimu ungamusa bafi, ndizo akabgwilizigwa Isaki se wadwa mu lufu.
20 Nge kugalamoyo Isaki wakakombolelela Jakubo na Esau mazhuba ambeli.
21 Nge kugalamoyo Jakubo wakati efa, kakombolela mmwe ne mmwe we bakololo ba Josefa, enamata Ndzimu akanayila ludozo gugwe.
22 Nge kugalamoyo Josefa wakati abe pejo ngofa kaleba ngekwe kufuluka kwe Baiziraela bedwa mu Egipiti, ngono kabalaya kuti abiganyiwe tjini.
23 Nge kugalamoyo Mushe wakati azwagwa kasumbikiwa mimwedzi mitatu nge bazwadzi babe, ngobe bakabe babona akanaka, abazotja kutjuluka nlayo wakabe wabigwa ndi mambo.
24 Nge kugalamoyo Mushe wakati akula kalamba kudang'wa mwana we nkololokadzi wa Faro. 25 Wakashalula kudziyidziwa pa ng'ompela ne bathu be Ndzimu mu bumo gwe mizipo inopela ye tjibi. 26 Wakabona kuti kulengudzigwa Kirisiti ifumwa hwulu kupinda fumwa ye Egipiti, ngobe wakabe akalinga mbhayilo unowozha.
27 Nge kugalamoyo Mushe wakadwa mu Egipiti asingatje bushongola gwa Faro, ngoti wakadzikitidza se unonga wakabe ebona iye usingaboneke. 28 Nge kugalamoyo wakathama ndongoloso ye Kupinda pezhugwi kanyasa malopa mu matendele kuti ndizo ntumwa we kudzimu unolobesa mbano dze Egipiti asitongo bulaya mbano dze Baiziraela.
29 Nge kugalamoyo bathu bakatjuluka Gungwa Shaba se banoyenda pasi pakawoma; koga Baegipiti bakati bezha beti banoyedza Baiziraela bakang'wa nkopkhwi bakafa.
30 Nge kugalamoyo makuma e Jerikho akawa, apotelekwa mazhuba ali kutendeka.
31 Nge kugalamoyo Rahabu we fukula aazoloba na ibabo bakabe basingawe Ndzimu, ngobe aamutjila shodzi nge buthu.
32 Tjimwe ini wali tjandingaleba tjinopinda ikoku? Andingawane tjibaka tje kuleba ngekwa Gideoni na Bharaki na Samisoni na Jefuta na Dafite na Samuele nenge balebesambeli. 33 Bakati nge kugalamoyo bakakunda mibuso, bakabusa nge ndulamo ngono bakawana tjabakabe bagadziwabgwe, bakazhalila milomo ye shumba, 34 Bakadzima mimoto yakabangalala, bakadzeta mathumo anopitsha, kushaya masimba kwabo kukashandugwa kukabe masimba, bakasima mu ngwa bakakunda babhayani be badwa kule. 35 Bakadzi bakaamutjila bafi babo nge kumusiwa mu bafi.
Bamwe bakadziyidziwa ngono bakalamba kusunungugwa, kuti ndizo bawane kumusiwa mu butjilo gunoyita. 36 Bamwe bakadadigwa bakalobgwa, bakasungwa nge dziketani bakalongwa mu ng'umba dze busungwa. 37 Bakakikithidziwa nge mabgwe, bamwe bakasahiwa bethubugwa na pakati, bakabulawa nge thumo. Bakabe beyenda yenda bakaambala makukuta e pkhwizi, kene e mbudzi, bali bashayi, bedziyidziwa basingabhakhwe zubuyanana. 38 Bakatendeleka se basina kanyi, beyenda mu tjilambanyika mu matombo, begala mu makuhwu nenge mu mimwina ye shango. Shango yakabe isakabafanila.
39 Bose ibaba nenguba bakakudziwa nge kugalamoyo kwabo, abazoamutjila tjakabe tjagadziwabgwe nge Ndzimu, 40 se Ndzimu wakabe watiwanila kutjikale tjimwe tjinoyita, kuti ndizo basitongothamiwa bakapelela basinaswi.
Kugalamoyo
1 Kugalamoyo hwube ne malebeswa mu zwithu zwatinogalabgwe mu zwili. 2 Ngobe bathu ba ntolo bakashathisa Ndzimu nge kugalamoyo.
3 Nge kugalamoyo tohwisisa kuti shango yakathamiwa nge dama le Ndzimu, kodwa kuti zwatinobona zwakathamiwa nge zwithu zwisingaboneke.
4 Nge kugalamoyo Abele wakapa Ndzimu tjibhayilo tjibuya pana tja Kaini. Ngekwa ikoko kaamutjigwa ali nlulwami, Ndzimu uli ntendeki ngoamutjila zwipo zwizwe. Abele wakafa koga nge kugalamoyo kukwe utjalebelekazwe.
5 Nge kugalamoyo Enoki wakatolegwa kudzimu kuti asife. Aazodwapo kabong'wa, ngobe Ndzimu wakabe wantola. Koga wakati asathu katogwa, kwakabe nge butendeki gwe kuti wakashathisa Ndzimu. 6 Ausina kugalamoyo akutotubuka kushathisa Ndzimu ngobe kene ali ani unozwisedzedza ku Ndzimu wakafanila kuti abe eduma kuti Ndzimu uyapo, kakale nenge kuti unopa mbhayilo ibabo banoushaka.
7 Nge kugalamoyo Nuwa wakati atjenjedziwa nge Ndzimu ngekwe zwinozha koga zwisathu zwikaboneka kayela njele, ndiko kabaka ng'umba inoangama mu vula se n'goro kutjidza be nsha uwe. Nge kujalo kalakidza kuti shango ina nlandu, ngono kabe n'galithaka we ndulamo inozha nge kugalamoyo.
8 Nge kugalamoyo Abhurahama wakati adwiwa kuyi afuluke mu shango ya kanyi kukwe ayende ku shango yaakabe ewopiwa kateedza kayenda nenguba akabe asingazibe kwaanoyenda.
9 Nge kugalamoyo wakagala mu shango yaakagadziwabgwe se nzhi umu shango isi iye ana Isaki na Jakubo bagalithaka be kugadziwabgwe naye. 10 Ngoti wakabe akalindila nzi nkulu una thiwa, wakabambiwa ukabakwa nge Ndzimu.
11 Nge kugalamoyo Sara nge kukwe wakaamutjila simba le kuzwisenga nenguba akabe akwegula akagalabgwe kuti iye wakan'gadzabgwe unogalikamoyo. 12 Nenguba nlume iwoyu akabe atjifanana ne nthu wakafa, kwakabhuda munli njudzi njinji se nyenyedzi dze zhuzhugwi, njinji se nsetje umu phili ye gungwa usingake ukabagwa.
13 Ibaba bose bakafa begalamoyo, basathu bakaamutjila tjabakagadziwabgwe, koga bakati batjibona bakatjiamutjila tjili kule. Kakale bakaamutjila kuti bataya ne bazhi mu shango iyeyi. 14 Ngobe bathu banolebeleka sa ikoku banolakidza dumbu kuti banoshaka yabo shango. 15 Ha bakabe bakumbula shango yabakasiya banobe bakawana tjibaka tje kubgwilila. 16 Koga sekwa kuli iko banoshaka shango inoyita, ili shango i kudzimu. Ndizo Ndzimu autobabhatigwa nge shoni kudang'wa Ndzimu wabo, ngobe wakabalulwamisila nzi nkulu.
17 Nge kugalamoyo Abhurahama wakati elikiwa nge Ndzimu, kadusa Isaki kube tjibhayilo. Iye wakabe awana tjaakabe agadziwabgwe nge Ndzimu, wakabe akazwimisila kuudusila nkololo uwe wakabe ali iye ega, 18 iye nge kukwe wakabe adwiwa nge Ndzimu uti, “Njudzi dzandinokugadzabgwe nge kwadzo dzowodwa muna Isaki.” 19 Abhurahama wakabe egalamoyo kuti Ndzimu ungamusa bafi, ndizo akabgwilizigwa Isaki se wadwa mu lufu.
20 Nge kugalamoyo Isaki wakakombolelela Jakubo na Esau mazhuba ambeli.
21 Nge kugalamoyo Jakubo wakati efa, kakombolela mmwe ne mmwe we bakololo ba Josefa, enamata Ndzimu akanayila ludozo gugwe.
22 Nge kugalamoyo Josefa wakati abe pejo ngofa kaleba ngekwe kufuluka kwe Baiziraela bedwa mu Egipiti, ngono kabalaya kuti abiganyiwe tjini.
23 Nge kugalamoyo Mushe wakati azwagwa kasumbikiwa mimwedzi mitatu nge bazwadzi babe, ngobe bakabe babona akanaka, abazotja kutjuluka nlayo wakabe wabigwa ndi mambo.
24 Nge kugalamoyo Mushe wakati akula kalamba kudang'wa mwana we nkololokadzi wa Faro. 25 Wakashalula kudziyidziwa pa ng'ompela ne bathu be Ndzimu mu bumo gwe mizipo inopela ye tjibi. 26 Wakabona kuti kulengudzigwa Kirisiti ifumwa hwulu kupinda fumwa ye Egipiti, ngobe wakabe akalinga mbhayilo unowozha.
27 Nge kugalamoyo Mushe wakadwa mu Egipiti asingatje bushongola gwa Faro, ngoti wakadzikitidza se unonga wakabe ebona iye usingaboneke. 28 Nge kugalamoyo wakathama ndongoloso ye Kupinda pezhugwi kanyasa malopa mu matendele kuti ndizo ntumwa we kudzimu unolobesa mbano dze Egipiti asitongo bulaya mbano dze Baiziraela.
29 Nge kugalamoyo bathu bakatjuluka Gungwa Shaba se banoyenda pasi pakawoma; koga Baegipiti bakati bezha beti banoyedza Baiziraela bakang'wa nkopkhwi bakafa.
30 Nge kugalamoyo makuma e Jerikho akawa, apotelekwa mazhuba ali kutendeka.
31 Nge kugalamoyo Rahabu we fukula aazoloba na ibabo bakabe basingawe Ndzimu, ngobe aamutjila shodzi nge buthu.
32 Tjimwe ini wali tjandingaleba tjinopinda ikoku? Andingawane tjibaka tje kuleba ngekwa Gideoni na Bharaki na Samisoni na Jefuta na Dafite na Samuele nenge balebesambeli. 33 Bakati nge kugalamoyo bakakunda mibuso, bakabusa nge ndulamo ngono bakawana tjabakabe bagadziwabgwe, bakazhalila milomo ye shumba, 34 Bakadzima mimoto yakabangalala, bakadzeta mathumo anopitsha, kushaya masimba kwabo kukashandugwa kukabe masimba, bakasima mu ngwa bakakunda babhayani be badwa kule. 35 Bakadzi bakaamutjila bafi babo nge kumusiwa mu bafi.
Bamwe bakadziyidziwa ngono bakalamba kusunungugwa, kuti ndizo bawane kumusiwa mu butjilo gunoyita. 36 Bamwe bakadadigwa bakalobgwa, bakasungwa nge dziketani bakalongwa mu ng'umba dze busungwa. 37 Bakakikithidziwa nge mabgwe, bamwe bakasahiwa bethubugwa na pakati, bakabulawa nge thumo. Bakabe beyenda yenda bakaambala makukuta e pkhwizi, kene e mbudzi, bali bashayi, bedziyidziwa basingabhakhwe zubuyanana. 38 Bakatendeleka se basina kanyi, beyenda mu tjilambanyika mu matombo, begala mu makuhwu nenge mu mimwina ye shango. Shango yakabe isakabafanila.
39 Bose ibaba nenguba bakakudziwa nge kugalamoyo kwabo, abazoamutjila tjakabe tjagadziwabgwe nge Ndzimu, 40 se Ndzimu wakabe watiwanila kutjikale tjimwe tjinoyita, kuti ndizo basitongothamiwa bakapelela basinaswi.